Het redden van chimpansees in nood, om wilde chimpansees wild te houden.
In 2015 kregen Jenny en Jim Desmond de vraag van een coalitie van meer dan 30 dierenwelzijns- en natuurbeschermingsorganisaties om vanuit Kenia naar Liberia te reizen, 66 chimpansees waren maanden geleden achtergelaten op 6 eilandjes. Deze chimpansees waren slachtoffers van medische experimenten en stonden op het punt te verhongeren. De bedoeling was dat de Desmonds daar vijf weken zouden blijven, maar hoe kan het leven een andere wending nemen, zij zijn nog steeds in Liberia.
LCRP is het eerste en enige opvangcentrum voor chimpansees in Liberia dat chimpansees redt die het slachtoffer zijn van de illegale handel in bushmeat en huisdieren. Meer dan 70 verweesde chimpansees, bijna allemaal onder de vijf jaar, worden verzorgd door LCRP. Elke maand worden meer chimpansees in gevangenschap in beslag genomen, waardoor de handhaving van de natuurwetten van Liberia mogelijk is. Zonder de mogelijkheid om wilde dieren in beslag te nemen, kunnen autoriteiten chimpansees niet beschermen en behouden.
Het begin
In de jaren 70 van de vorige eeuw werd onderzoek gedaan een medicijn tegen hepatitis te vinden. Het New York Blood Center ( NYBC ) bouwde een laboratorium in Liberia en kocht chimpansees, soms van stropers. Dit was ook bekend. Er werd gejaagd op chimpansees omdat dit geld opleverde, de moeder en/of de vader werd gedood om een baby te kunnen vangen. Ook lokale burgers verkochten chimpansees voor een klein bedrag.
Om experimenten te doen moesten de dieren verdoofd worden, verzorgers werd geleerd om verdovingspijlen te gebruiken. De chimpansees zaten in kleine kooien, kwamen de verzorgers dichterbij dan begonnen ze te schreeuwen. De chimpansees, gevangen in het wild of gekocht van handelaren in wilde dieren, hadden hun families gedood zien worden en hadden hun eigen baby’s meegenomen zien worden. Ze hadden gezien hoe mede slachtoffers verdoofd werden met pijlen en dat zij weggereden werden in kruiwagens.
Het laboratorium was bijna 30 jaar werkzaam in Liberia. Er kwamen vragen over experimenten op chimpansees, veel van hen waren chronisch ziek en hadden wonden, fysiek en mentaal, die niet heelden. In 2005 waren al succesvolle vaccins tegen hepatitis in gebruik en NYBC besloot te stoppen met de experimenten. De geïnfecteerde chimpansees die de experimenten hadden overleefd zouden niet meer naar het wild kunnen, NYBC besloot ze over te brengen naar 6 eilandjes. Echter was op die plekken geen water of eten, ex-verzorgers brachten de eerste levensbehoeften Deze overgebleven chimpansees waren de overlevenden, naar schatting zijn meer dan 400 anderen tijdens het onderzoek en zelfs na hun verhuizing naar deze eilanden overleden. Het duurde een hele tijd voor de getraumatiseerde chimps de verzorgers een beetje gingen vertrouwen.
Na de uitbraak van ebola in 2015 besloot NYBC te stoppen met het financieren van de verzorging voor de chimpansees. Na meer dan 30 jaar “nuttig” te zijn geweest worden ze nu in de steek gelaten. Dat niemand de dieren kon verzorgen, bij gebrek aan financiële middelen, maakte hen niet uit. De chimpansees waren gedoemd te sterven door gebrek aan eten en drinken. Na dagen zonder eten en drinken vond voormalig verzorger Joseph een manier om te helpen. Hij gebruikte hiervoor zijn eigen weinige geld, de chimpansees werden 4 maanden verzorgd zonder dat daar iemand voor betaald werd. De NYBC was van mening dat de verzorging van de dieren nu de verantwoording was van de Liberiaanse regering, terwijl ze eigenlijk wisten dat de regering hiervoor geen fondsen of capaciteiten ter beschikking had. Na dagen zonder eten en drinken vond voormalig verzorger Joseph een manier om te helpen. Hij gebruikte hiervoor zijn eigen weinige geld, de chimpansees werden 4 maanden verzorgd zonder dat daar iemand voor betaald werd. Zij hebben afscheid moeten nemen van Joseph toen hij januari 2021 overleed.
Samantha
Jenny en Jim Desmond maakten kennis met Joseph, hij bleek vooral een speciale band te hebben met chimpansee Samantha. Zij had het erg zwaar te verduren op het eiland en was eigenlijk stervende door het gebrek aan eten toen de Desmonds aankwamen. Zij schrokken hoe Samantha er aan toe was, een skelet met een vel. NYBC had veel achtergelaten na vertrek uit Liberia, zo ook de dossiers. In het rapport van Samantha stond dat zij meer dan 450 (!!) maal werd verdoofd, zij kreeg meer dan 150 biopten. Sommige van deze biopten waren zg. wedge-biopten, van haar lever werden delen verwijderd. Samantha kreeg een baby, binnen het lab bestond namelijk “een broedkolonie”. Één dag na de geboorte werden baby’s al bij de moeders weggehaald en opgenomen in het zg. onderzoekprotocol. Samantha’s zoontje was overleden en zij werd verdoofd om de baby uit haar kooi te verwijderen. Het is voor ons niet te bevatten hoe wreed deze dieren werden behandeld. In hun gedrag kan je veel zien na alles wat zij hebben moeten meemaken, ze schommelen met hun lichaam, reageren soms agressief, anderen trekken hun haren uit. Bij aankomst op de eilanden was de wanhoop van de chimps in hun gezicht te zien en ook aan hun lichaamstaal.
In de jaren dat Jenny en Jim in Liberia zijn hebben ze al veel verbetering gezien, de chimps verzorgen elkaar, slingeren in de bomen, hun houding is veranderd. Maar het verleden is niet uit te wissen. De groep wordt nu verzorgd. Onder druk van dierenrechtenorganisaties gaf het New York Blood Center in 2017 6 miljoen dollars voor de verzorging van de chimpansees. Dit geld zal slechts een deel van het leven van de chimpansees dekken.
De oorsprong van Liberia Chimpanzee Rescue & Protection
Bij aankomst in Liberia hadden de Desmonds geen plannen om te blijven. Ze deden in Kenia vrijwilligerswerk voor verschillende natuurbeschermingsorganisaties, Jenny als adviseur voor dierenwelzijn en natuurbehoud en Jim als dierenarts voor wilde dieren. Zij besloten hun banen op te zeggen om zich in Liberia te vestigen. Princess, hun hond, die in zeven landen bevriend was geraakt met alle soorten dieren, mocht Liberia in en in geval van nood kon zij worden geëvacueerd. In november 2015 verhuisden zij naar Charlesville, 75 minuten rijden van de hoofdstad Monrovia. Een opvang voor verweesde chimpansees baby’s zat niet de planning. Kort nadat de Desmonds aankwamen in Liberia werd bekend dat zij de zorg van chimpansees op zich gingen nemen en al gauw werden weesjes naar hen gebracht. Al snel hadden zij tientallen weesjes onder hun hoede. In 2016 werd de LCRP een feit, het eerste en enige toevluchtsoord voor verweesde chimpansees in het land. De Desmonds en de weeskinderen gingen wonen in de voormalige gebouwen van het laboratorium. De kooien die de dieren tientallen jaren gevangen hielden roesten nu op de compound.
LCRP
De meeste weesjes zijn slachtoffer geworden van de jacht op bushmeat waarbij volwassen chimpansees worden gedood voor voedsel en baby’s verkocht worden in de illegale dierenhandel. Elk van deze weesjes heeft minimaal haar/zijn moeder verloren, velen zullen ook familieleden hebben verloren, omdat alle volwassenen die in een leefgroep zitten ten tijde van de jacht gedood worden en de baby’s meegenomen worden. Alle weesjes die opgevangen worden zijn ernstig getraumatiseerd en gewond aankomen. Zij hebben 24 uur per dag zorg nodig, zeker tot de leeftijd van 4 jaar, de zorg die zij ook van hun moeder zouden krijgen. De chimps zijn letterlijk aan hun verzorgers gehecht, ze slapen bij hen en ze gaan overal mee naartoe.
Chimpansees leren van hun moeder vele vaardigheden, het zoeken naar eten, nesten bouwen etc. Ook wordt hen geleerd wie de natuurlijk vijanden zijn, zoals slangen maar ook welk voedsel giftig is. Dit moeten ze nu leren van mensen, mensen die hen verzorgen en die het vertrouwen krijgen van de babychimps. Dit is een zware taak voor de verzorgers. De chimps kunnen hoogstwaarschijnlijk nooit meer terug naar de ECHTE wildernis – ze zullen naar semi-wild gebied gaan, beschermd en altijd verzorgd door LCRP. Herintroductie in het wild is erg moeilijk te bereiken met chimpansees. Misschien ooit op een dag…. Het doel is om te voorkomen dat ze in de rescue opgenomen moeten worden en degenen die in het wild leven wild blijven. Want dit is tenslotte het uiteindelijke doel van alle zorgen; ”het redden van chimpansees in nood, om wilde chimpansees wild te houden”.
De LCRP komt ook op voor regelgeving voor wilde dieren en planning van natuurbehoud voor alle beschermde soorten. Hierin werken zij samen met lokale en internationale organisaties. Die samenwerking richt zich op regeringen en internationale organisaties om handelaars in wilde dieren en stropers die betrokken zijn bij de handel in bushmeat en wilde dieren, te arresteren en in staat van beschuldiging te stellen. De Liberiaanse wet stelt dat het illegaal is om een chimpansee te doden, te bezitten of te verhandelen, maar zonder een plek om in beslag genomen chimpansees heen te brengen was het moeilijk voor de autoriteiten om op te treden. De hoop van de LCRP is natuurlijk dat er steeds minder chimpansees verzorging nodig hebben.
Verhuizing noodzakelijk
De (chimpansee ) familie van de Desmonds blijft groeien en ze zullen daarom moeten verhuizen. Elke maand worden meer chimpansees in gevangenschap in beslag genomen. In 2017 werd een huurovereenkomst getekend voor 25 jaar van een stuk land met de grootte van 100 acres ( ca. 40 hectare ). Dit land zal als thuisbasis dienen om de chimps weer terug te brengen naar een leven in het wild. Het gebied ligt in de Marshall Wetlands, een habitat met uitgestrekte mangrovebossen en een unieke biodiversiteit. Het wordt beschermd gebied, wat veiligheid moet betekenen in de toekomst. En misschien ooit ruimte voor ecotoerisme. Fondsen zijn met veel moeite binnengehaald, maar veel geld is nog steeds nodig om dit alles te kunnen realiseren. Het gebied moest eerst klaar gemaakt worden om over de weg bereikt worden, een waterput werd geboord, de bouw van een slaapzaal voor ’s nachts, een verblijf voor de weesjes voor overdag, de opslag voor voer, de keuken, kantoor en het huis werd verwezenlijkt om zodat iedereen voltijds in het gebied aanwezig kan zijn. Een overdekt gebied, waar chimpansees, die nog niet klaar zijn voor het bos, hun dagen doorbrengen met andere chimpansees!
Een Wetlands Habitat, waar volwassen chimpansees, die minder behoefte aan menselijk ingrijpen hebben, kunnen genieten van een weelderig bos en fijne beekjes. Forest Corridors, kanalen die het honderd hectare grote bos omringen en een prachtig beschermd gebied creëren waar de chimpansees hun dagen samen zullen doorbrengen. Een veterinair centrum, waardoor essentiële medische behandelingen kunnen worden geboden aan chimpansees en andere dieren in het wild die naar de rescue komen. Het centrum zal ook de hoognodige veterinaire en One Health-capaciteit opbouwen in die regio in West-Afrika. De 3e en laatste fase van de ontwikkeling omvat een bezoekers- en educatiecentrum voor lokale en internationale bezoekers, een onderzoeksinstituut voor diverse studies over de unieke ecosystemen van het gebied en meer. Het doel is om ook in de toekomst een dynamische organisatie te blijven. 28 mei 2021 was de grote opening van het Resue Center.
Chimpansees in Liberia
West-Afrikaanse Chimpansees worden ernstig bedreigd, net als zoveel andere wilde dieren. Vrouwtjes chimpansees krijgen één keer per 3 tot 8 jaar een baby. De band tussen moeder en kind is vaak levenslang, ze eten en slapen samen. De zwangerschap van een chimp duurt 8 maanden, de opvoeding duurt jaren. Jonge chimpansees hebben een wit plukje haar boven hun billen, dit plukje verdwijnt als ze vier – vijf jaar oud zijn. Tot dan weten volwassen chimps dat ze nog jong zijn, daarna moeten zij zich aan groepsregels houden.
Princess
Hond Princess verdient een speciale plek in dit verhaal. Zij was een heel bijzondere hond, geadopteerd door de Desmonds toe ze een jaar oud was. Zij is in veel landen een oppas en verzorger geweest van o.a. gorilla’s, biggetjes, puppy’s, vogels en nog veel meer dieren. Zij was degene aan wie babychimps hun vertrouwen gaven, haar hulp was van groot belang. Ook de andere honden leerden van Princess. Helaas is deze bijzondere hond overleden in december 2020.
Dierenhulp zonder Grenzen Internationaal & Liberia Chimpanzee Rescue & Protection
Voor iedere babychimpansee die verkocht wordt als huisdier worden minstens 10 andere chimpansees vermoord. Het is noodzaak dat wij ons meer bewust worden van het feit dat ook chimpansees het slachtoffer worden van illegale (huisdieren) handel, bushmeat en dat moederchimpansees en andere familieleden op brute wijze vermoord worden door stropers. Een chimpansee is geen huisdier en mag dit ook nooit worden. De illegale handel in wilde dieren is een groot onderschat probleem.
Iedereen zal waarschijnlijk hetzelfde reageren bij het zien van een foto van een jonge chimpansee: “oh, wat lief en schattig.” Deze kleintjes horen niet in een sanctuary te zijn, maar in het wild met hun moeders. LCRP is geboren uit noodzaak en heeft getraumatiseerde weeschimpansees geholpen. Allen hebben zorg nodig, die veel liefde en toewijding van verzorgers vereist. Babychimps worden in erbarmelijke omstandigheden vastgehouden door inwoners, in een kleine kooi, vaak met een grote ketting om hun nek. Maar ook worden ze naar het buitenland gesmokkeld. Een babychimp levert veel geld op, geld waar veel bloed aankleeft. En wat is het lot van een chimpansee als hij/zij te groot of volwassen is geworden?
De chimpansee moet worden gered voor uitsterven, zij moeten in het wild kunnen leven. Daar kunt u op afstand mee helpen, door een financiële bijdrage te doneren of ´een wees te adopteren” op afstand. Dierenhulp zonder Grenzen Internationaal wil de LCRP helpen, de toekomst van chimpansees ligt in hun handen. Laten wij hen ook in onze handen nemen. Als organisatie zonder grenzen behoren ook deze, aan ons nauw verwante, dieren tot een groep die onze hulp nodig heeft.
Wilt u ook de chimpansees steunen ? Uw gift kunt u storten op SNS Bank NL12 SNSB 0928 2718 03 t.n.v. St. Dierenhulp zonder Grenzen te Valthermond o.v.v. Liberia. Ook kunt u binnenkort een chimp “adopteren” door hem/haar financieel te steunen.
© Foto’s Liberia Chimpanzee Rescue & Protection
© DZG 2021
